Straattaal 4: Van Suchtelen van de Haare?! straat
De no-nonsense ogende Van Suchtelen van de Haarestraat behoort wonderwel tot het rijtje Amsterdamse straten dat vernoemd is naar adellijke Hollandse families met dubbele achternamen, politieke macht en ongetwijfeld schitterende, rijk gevulde fotoalbums. De straat is gelegen tussen, enerzijds, het Osdorpplein en Tussen Meer en, anderzijds, Hoekenes en het Hoekenespad. Oorspronkelijk stonden hier enkel portieketagewoningen van vier woonlagen hoog. Dit type jaren 60 flatgebouw is kenmerkend voor Nieuw-West en vormt daardoor een belangrijk onderdeel van het eigentijdse gezicht van dit stadsdeel.
Momenteel staan er in de zogeheten SuHa-nog krap twintig van overeind, vergezeld door een groot nieuwbouwblok en een appartementencomplex inclusief ondergrondse parkeergarage in aanbouw. Al wandelend vraag ik een vriendelijke jongedame of zij mij iets kan vertellen over deze buurt. Zij vertelt me dat in 2006 alle flats in de SuHa-straat moeten worden gesloopt. Tegenwoordig hebben bewoners met een tijdelijk contract tot maart 2012 te horen gekregen dat dit wederom met een jaar wordt verlengd. Zij betaalt voor haar driekamerflat krap 300 euro en is ronduit tevreden met haar woning.
De Van Suchtelen van de Haarestraat in Osdorp is vernoemd naar de laatste burgemeester van de voormalige gemeente Sloten, nu onderdeel van de gemeente Amsterdam. Jonkheer Anthon Hendrik Peter Karel van Suchtelen van de Haare (1869 – 1949) was van 1909 tot 1921 ‘eerste burger’ en tevens de laatste burgemeester van de gemeente Sloten. In 1921 werd Sloten namelijk geannexeerd door grote broer Amsterdam. In Straattaal (2) heeft u kunnen lezen dat in het jaar 1921 Willem de Vlugt burgemeester van Amsterdam werd, waaronder het dorp Sloten. Menig inwoner van ‘Oud Sloten’ betreurt dit, maar noemt tegelijkertijd vol trots dat hun dorp Sloten ouder is dan Amsterdam. Dit klopt. De eerste vermelding van Sloten dateert namelijk uit 1063, ruim twee eeuwen eerder dan die van Amsterdam.
Ik wil nog even terug naar de vriendelijke jongedame met haar chiwawa troetelhond. Ze praat op blijde toon over haar buren die van alle leeftijden en van alle windstreken zijn, bijvoorbeeld de vier studenten die er voor een ‘appel en een ei’ een vijfkamerflat bewonen. Wat haar betreft mag de sloop nog wel even op zich laten wachten. En wat mij betreft ook, want aan de achterzijde van de SuHa-straat is nog een geheel gaaf zogeheten ‘Van Eyck-’speelplaats te zien. Het is een van de weinige overgebleven en nog geheel intacte speelplaatsen van de befaamde ontwerper Aldo van Eyck.
Vanaf de jaren 60 van de vorige eeuw heeft hij talloze speelplaatsen ontworpen. Sindsdien beschikte menig straat en plein in Amsterdam en daarbuiten over een ‘buitenplek voor het gezonde en spelende kind’. Vaste onderdelen van een dergelijke speelplaats waren een betonnen zandbak, een paar metalen klimmenrekken, zitbankjes voor de (groot)moeders en, tot slot, een keurig geknipte haag die het geheel een prettige beslotenheid meegaf. Naast de standaard klimmenrekken trof je er vaak een metalen klimvariant aan in de vorm van een iglo, cilinder of een halve ronde boog. Dit alles lag vaak breed uitgemeten, in geometrische vormen, in het groen. Vrijwel alle speelplaatsen zijn verdwenen en de originele metalen attributen zijn vernietigd.
Hier, in het Braillehof, tref je godzijdank nog een compleet ‘Van Eyck-‘speelplaats aan zonder spek- of rubbertegels onder de klimattributen en geen in toffe kleuren uitgevoerde en fantasiemoordende jaren 90 wip-kip. Het hofje ontleent trouwens zijn naam aan de blinde Franse onderwijzer Louis Braille (1809 – 1852), die het naar hem genoemde blindenschrift ontwierp. Vanwege de sloop woont er momenteel niemand meer op dit adres. De geplande nieuwbouw aan dit ‘speelse’ hofje, zal wellicht voor ‘nieuw leven op de speelplaats’ zorgen en mogelijk voor het behoud van deze Van Eyck-speelplaats. Spelen is van alle tijd en Van Eyck was zijn tijd ver vooruit. Laten we hopen dat het speelplaatsje in het Braillehof met een nostalgische knipoog de nieuwe generatie Amsterdamse kids mag blijven vermaken. Volgens de vriendelijke jongedame spelen er vaak kinderen uit de buurt op het speelplaatsje. Ook haar chiwawa troetelhondje heeft de zandbak ontdekt …
Ter informatie! Nog tot 1 april 2012 is de tentoonstelling ‘De Speelse Stad’ Aldo van Eyck te zien in het Van Eesteren museum aan de Burgemeester de Vlugtlaan 125 in Amsterdam (Slotermeer). Het museum is geopend op vrijdag en zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur.
